Sàn DEX là gì?

Sàn DEX là gì?

Sàn DEX (Decentralized Exchange) là nền tảng giao dịch phi tập trung, nơi các giao dịch được thực hiện trực tiếp giữa người dùng với nhau thông qua mạng ngang hàng (P2P) và quy trình tự động.

Điểm nổi bật là DEX không yêu cầu bên thứ ba hoặc trung gian giữ tài sản của bạn. Điều này có nghĩa bạn luôn giữ toàn quyền kiểm soát quỹ và giao dịch của mình, giảm thiểu rủi ro liên quan đến bảo mật, hacker hoặc gian lận.

Do hoạt động phi tập trung, việc kiểm soát tài sản hoặc đánh thuế trên DEX là rất khó khăn.
Các sàn DEX vận hành thông qua:

• Token Proxy: Đại diện mã hóa cho một loại tiền tệ hoặc tài sản.
• Tài sản mã hóa: Có thể là cổ phiếu đại diện cho một công ty.
• Hệ thống ký quỹ đa chữ ký phi tập trung: Tăng tính an toàn và minh bạch.

Ngoài ra, sàn DEX sử dụng các công cụ khác nhau để quản lý lệnh giao dịch. Một số có thể áp dụng sổ lệnh truyền thống như sàn tập trung (CEX), nhưng phần lớn dựa vào thuật toán nhà tạo lập thị trường tự động (AMM), cho phép giao dịch hiệu quả và liên tục mà không cần người bán hoặc mua cụ thể.

Phân loại sàn DEX

• Dựa trên cơ chế khớp lệnh: AMM DEX, Orderbook DEX.
• Dựa trên nguồn thanh khoản: Liquidity Center, DEX Aggregator.
• Dựa trên hình thức giao dịch: Sàn Spot DEX, Sàn Margin DEX, Sàn Derivatives DEX.
• Dựa trên blockchain: DEX trên Ethereum, DEX trên Binance Smart Chain, DEX trên Solana.

Một số sàn DEX phổ biến như Uniswap, PancakeSwap, Curve, SushiSwap, 1inch.

Sàn DEX hoạt động như thế nào?

DEX hoạt động dựa trên các hợp đồng thông minh. Đây là những đoạn mã tự thực thi được lưu trữ trên blockchain, tự động thực hiện các giao dịch theo các điều kiện đã được lập trình sẵn.

Một trong những cơ chế phổ biến nhất của DEX là Automated Market Maker (AMM). AMM sử dụng các "pool thanh khoản" để cung cấp tính thanh khoản cho các cặp giao dịch.

Khi bạn muốn mua hoặc bán một loại token, bạn sẽ giao dịch trực tiếp với pool thanh khoản này, thay vì tìm một người dùng khác để khớp lệnh.

Ưu điểm của sàn giao dịch DEX 

• Sàn DEX không yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân (KYC), đảm bảo sự riêng tư cho người dùng và tránh việc lộ thông tin nhạy cảm.
• Người dùng luôn giữ quyền sở hữu và kiểm soát toàn bộ tài sản của mình, không cần gửi vào ví của sàn.
• Thông qua cơ chế AMM, các sàn DEX duy trì thanh khoản liên tục, cho phép giao dịch nhanh chóng mà không cần người mua hoặc bán cụ thể.
• DEX thường hỗ trợ rất nhiều loại token, bao gồm cả những token mới, không phổ biến, mà các sàn tập trung có thể không cung cấp.
• Không bị kiểm soát bởi tổ chức hay quốc gia nào, cho phép giao dịch mà không bị hạn chế về địa lý hoặc pháp lý.
• Giúp người dùng tiếp cận các dịch vụ tài chính phi tập trung như vay, cho vay hoặc staking một cách dễ dàng.

Lưu ý cần biết khi giao dịch trên sàn DEX

Biến động giá và trượt giá

Trên DEX, thanh khoản đôi khi còn thấp, đặc biệt là với các sàn mới, khiến giá có thể thay đổi nhanh chóng khi giao dịch. Điều này dẫn đến trượt giá cao hơn so với các sàn CEX có thanh khoản tốt hơn. Vì vậy, trước khi mua bán coin trên DEX, bạn nên kiểm tra mức trượt giá và so sánh với các sàn khác để chọn được giá tốt nhất.

Lưu ý khi tìm kiếm coin

Trên DEX, bất kỳ ai cũng có thể tạo token và thêm thanh khoản, vì vậy có rất nhiều coin giả mạo hoặc lừa đảo. Khi muốn mua coin (đặc biệt là coin mới), bạn cần kiểm tra kỹ thông tin như ký hiệu và hợp đồng thông minh của đồng coin đó.

Khó sử dụng với người mới

Sàn DEX có thể khá phức tạp với người mới, nhất là khi cần chuyển coin vào ví như Metamask. Bạn cần lưu ý kỹ về bảo mật và chắc chắn rằng bạn đang sử dụng đúng mạng lưới blockchain khi giao dịch.

Điều chỉnh phí gas để giao dịch nhanh hơn

Các lệnh trên DEX cần được xác nhận bởi các node trên blockchain, nên có thể gặp độ trễ trong giao dịch. Nếu muốn giao dịch nhanh hơn, bạn có thể tăng phí gas trong ví Metamask để giúp lệnh được xử lý nhanh chóng.

Trong những năm vừa qua sàn DEX mở ra một kỷ nguyên mới cho các nhà đầu tư và người dùng muốn khám phá tiềm năng của thị trường tiền điện tử nên sẽ là cơ hội để tìm kiếm lợi nhuận. Tuy nhiên, sàn cũng tồn tại những rủi ro khi tham gia vì vậy bạn cần trang bị đầy đủ kiến thức trước khi gia nhập. 

Hy vọng nội dung Thiết Kế Web Số chia sẻ hữu ích với bạn, đừng quên đón đọc những bài viết mới nhất trong thời gian tới nhé!